Oost en West zijn altijd verbonden geweest

Column

Datum

Geschreven op 1 juli 2024

Aangepast op 1 juli 2024

Mijn eerste woning in Amsterdam was aan de Eerste Oosterparkstraat, vanaf dat moment ging er een hele wereld voor mij open. De stad gaf mij de mogelijkheid om mij als artiest te ontwikkelen en het introduceerde mij aan verschillende culturen. Niet dat die er niet waren in de omgeving van het dorp waar ik vandaan kom, Vught. Ikzelf ben Moluks en in ‘s-Hertogenbosch zat ik op een middelbare school met vele Marokkaanse en Surinaamse jongeren. Maar in Amsterdam waren er nog meer verschillende gemeenschappen en subculturen waar je in kon stappen.

Destijds werkte ik als koerier bij een logistiek bedrijf en al mijn Surinaamse collega’s vertelden mij dat er jaarlijks op 1 juli bij mij in de straat Keti Koti werd gehouden. Tot die tijd had ik er nog nooit van gehoord, maar zij overtuigden mij dat het er gezellig zou zijn. ’Je kan er lekker eten', werd er gegarandeerd. Met die reden bezocht ik voor het eerst Keti Koti en leerde ik zodoende meer over de betekenis erachter. Sindsdien ga ik er elk jaar heen om te herdenken, vrijheid te vieren en natuurlijk ook om te eten.

Datum

Geschreven op 1 juli 2024

Aangepast op 1 juli 2024

Deel

Schrijvers

Djé-Rimo Holle

Slavernij in de Oost

Waar ik niet eerder bij stil stond is het feit dat wij, Molukkers, ook een eigen geschiedenis hebben met de Nederlandse slavernij. Genoeg gezinnen die een Portugese of Nederlandse achternaam hebben, waarvan ik zelf ook, enkel had ik mezelf nooit afgevraagd wat hier de reden van zou kunnen zijn.

In 2020 werd ik gevraagd om te spreken bij een demonstratie tegen het standbeeld van de beruchte gouverneur-generaal J.P. Coen in Hoorn. Mijn moeder had eerder over hem verteld, maar ook zij wist niet alle feiten. Terwijl hij een grote impact heeft gehad op onze eigen eilandengroep, Maluku. Waarom wist ik hier niets over?

Ik leerde over de genocide op de Banda eilanden om het monopolie van de nootmuskaat. Onder zijn leiding, in 1621, wist hij het eiland van Lonthor, oftewel Banda Besar, grotendeels te ontvolken en de lokale bevolking te vervangen door tot slaaf gemaakten.

Mede de helft van Ambon stad zou tot slaaf zijn gemaakt, samen met mensen uit Java, India en andere eilanden in Indonesië. Deze moesten werken op perken (nootmuskaat-plantages), die in bezit zouden zijn van perkeniers (plantage-eigenaren). Zo ontstond de eerste plantage- en slavensamenleving in een door Nederlanders gecontroleerd gebied.

Was het naïef van mij om te denken dat wij in het oosten een andere behandeling zouden ontvangen? Of is het niet meer dan logisch dat ook onze kant van de wereld te maken had met vormen van slavernij? Misschien met net iets andere namen, onder net wat andere constructies maar de uitbuiting en het systeem waren vrijwel hetzelfde.

Meer gelijkenissen dan verschillen

Op Banda wordt nog elke 10 jaar de genocide en slavernij herdacht door de eilandbewoners. Er zijn dus weldegelijk Molukkers die nog bewust zijn van dit stukje geschiedenis.

Zo heeft Keti Koti voor mij diepere lagen gekregen. Ik ben er hierdoor achter gekomen dat de Oost- en West geen op zichzelf staande entiteiten zijn. Dat deze twee werelddelen, hoe ver van elkaar, altijd verbonden zijn geweest. En dat wanneer wij verhalen met elkaar delen, er meer gelijkenissen zijn dan verschillen. Zo hoop ik dat wij meer over en van elkaar kunnen leren.